çanakkale cephesi komutanı esat paşayı tanıyan varmı?

ESAT PAŞA
Esat Paşa son devir Türk tarihinin değerlerli askerlerindendir. 1862’de babası Mehmet Efendi’nin belediye reisi bulunduğu Yanya’da doğdu. Büyük babası Yanya Emlâk-i Sanaii Nazırı Vahit Efendi, onun babası Yanya Mütesellimi Mehmet Efendi. 1890’da askeri tahsilini tamamladı ve kurmay yüzbaşı oldu. Almanya’ya gönderildi ve orada 4 yıl staj gördü. Müşir Von Der Goltz Paşa’nın yardımcısı oldu. 1897 Türk-Yunan Savaşı’na Yanya Kolordusu Kurmayında vazife alarak katıldı. Sonra Harbiye Muallim ve 1899’da Albay rütbesi ile ders Nazırı oldu. Zamanla rütbesi Mirliva ve Ferikliğe yükseltildi. 1907’de Selânik’teki 3.Ordu Kumandan Muavinliği’ne tayin edildi. Meşrutiyetten sonra Rütbelerin Tasfiyesi Kanunu mucibince, rütbesi mirlivalığa indirildi. 1911’de Gelibolu’daki 5.Tümen Kumandanı ve Çanakkale Savaşlarında Kolordu Kumandanı oldu. Kurmay Yarbay Mustafa Kemal Bey’in 19. Fırkası bu Kolordunun 3 Tümeninden biri idi. Çanakkale Savaşlarında Esat Paşa’nın adı dünyaca tanındı. Bu savaştaki başarılarından dolayı rütbesi tekrar Korgeneralliğe yükseltildi. Çanakkale Savaşlarından sonra Birinci Ordu Kumandanı olarak İstanbul’a geldi. Askeri Mektepler Umum Müfettişi, 11. Ordu Kumandanı 1920’de Salih Paşa Kabinesinde 2 hafta kadar Bahriye Nazırı olarak kaldı. kendi isteği ile emekliye ayrıldı. İki defa vazife ile Yunanistan’a gönderildi. 2 Kasım 1952’de 90 yaşında vefat etti ve Karacaahmet Mezarlığına defnedildi.		Esat Paşa, Meşrutiyetten sonra rütbesinin 1 derece indirilerek Mirliva yapılmasından çok müteessir olmuştu. Çanakkale’deki başarıları üzerine Ordu Kumandanı Liman Paşa’nın girişimleri ile rütbesi tekrar Ferikliğe yükseltildi. Esat Paşa’nın Ferik olmasını önce Çanakkale Savaşları sırasında Albaylığa yükselmiş olan Mustafa Kemal tebrik etti. “Şimal Grubu Kumandanı Ferik Esat Paşa Hazretleri, mazide olduğu gibi halde de Türk milletinin namus ve haysiyetini bülent kılan asâr-ı âliye hidamatının istihkak kesp ettirdiği rütbe-i ihraz eylerim.” Şimal Grubu Kumandanı Ferik Esat Paşa; “Bu başta en büyük medar-ı iftiharım 19.Tümenin muhterem ve müteşebbis Komutanıdır. Tebrikat-ı vakıanızdan dolayı, teşekkürat-ı samimanemin kabulünü rica ederim.” Hülasa Esat Paşa Harbiye’de okunmak üzere telif ve tercüme ettiği Matematik ve Geometri üzerinde basılan dört eserin sahibidir. Bunlardan çok daha önemli olarak askeri hatıralarını gayet etraflı şekilde kaleme almıştır. Birinci Cihan Savaşı ve ondan önceki devre için orijinal bilgi veren bu hatıraların mahdut bir kısmı Hayat Mecmuası’nda neşredilmiştir. Tamamı, yeğeni Kazım Taşkent’in elindedir. Bu hatıraların bir kısmı bizim Çanakkale Savaşlarının Mana ve Ehemmiyetinin Muhtasar Bir Değerlendirmesi ve 1995’te basılan eserimizde yer almıştır. Koca Kahraman ruhun şadolsun.